• e-Devlet
  • İçişleri Bakanlığı
  • Ankara

Valilikler

T. C . NALLIHAN KAYMAKAMLIĞI
T. C . NALLIHAN KAYMAKAMLIĞI
T. C . NALLIHAN KAYMAKAMLIĞI
  • KAYMAKAMLIK
    Kaymakam Tarihçe Görev Yapmış Kaymakamlar Kaymakamlık Birimleri İlçe Protokol Listesi Kaymakamlık Logo Mevzuat
  • NALLIHAN
    Nallıhanın Tarihçesi Osmanlı Arşivinde Nallıhan Coğrafi Yapı Nüfus İlçemiz Şehitlerimiz
  • MAHALLİ İDARELER
  • HİZMETLERİMİZ
    Hizmet Birimlerimiz Kamu Hizmet Standartları
  • GÜNDEM
    Haberler Duyurular
  • İLETİŞİM
    İletişim Bilgi Edinme
°C
2
Şubat2023
Parçalı Bulutlu
23
°C
5 Günlük Hava Tahmini
temizle
  • KAYMAKAMLIK
    • Kaymakam
    • Tarihçe
    • Görev Yapmış Kaymakamlar
    • Kaymakamlık Birimleri
    • İlçe Protokol Listesi
    • Kaymakamlık Logo
    • Mevzuat
  • NALLIHAN
    • Nallıhanın Tarihçesi
    • Osmanlı Arşivinde Nallıhan
    • Coğrafi Yapı
    • Nüfus
    • İlçemiz
    • Şehitlerimiz
  • MAHALLİ İDARELER
  • HİZMETLERİMİZ
    • Hizmet Birimlerimiz
    • Kamu Hizmet Standartları
  • GÜNDEM
    • Haberler
    • Duyurular
  • İLETİŞİM
    • İletişim
    • Bilgi Edinme
NALLIHAN
  • Nallıhanın Tarihçesi
  • Osmanlı Arşivinde Nallıhan
  • Coğrafi Yapı
  • Nüfus
  • İlçemiz
  • Şehitlerimiz

Osmanlı Arşivinde Nallıhan

Arşivlerde, Nallıhan hakkında Osmanlı dönemi tarihini araştırmak için; Tahrir defterleri, Vakıf kayıtları, Şeriye sicilleri ve Ankara Vilayeti Salnameleri gibi belgeler bulunmaktadır. Bu belgeler sayesinde ilçenin cumhuriyet dönemi öncesine ilişkin coğrafi, tarihi, iktisadi ve toplumsal yapısı hakkında bilgi edinmekteyiz.   

Nallıhan’la ilgili Osmanlı arşivinden günümüze ulaşan en eski yazılı belgeler Tahrir defterleridir. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünde bulunan 1487, 1521 ve 1530 yılına ait Hüdavendigar Vilayeti Tahrir Defterleri ile bu defterlerin sonuncusu olan Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşivinde bulunan 1572 tarihli Bursa Tahrir Defteri ve Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivinde bulunan 1613 tarihli 585 no’lu defterdeki Nasuhpaşa Vakfiyesi incelendiğinde Nallıhan hakkında pek çok bilgiye ulaşmaktayız.

            Tüm bu belgeler incelendiğinde görülüyor ki; Nallıhan, Nasuh Paşa Kocahan’ı yaptırmadan öncede var ama bugünkü yerinde değil de büyük olasılıkla Kayapınar Çiftliği yakınındaki şehir kalıntılarının olduğu yerdedir. Bu olasılığa Ankara Vilayeti Salnameleri ve ansiklopediler de yer veriyor. Kocahan'ın yapımıyla bugünkü yerine bir göç olduğuna kesin gözüyle bakılabilir. (Nallıhan'ın Tarihçesi'ne bakınız.)

Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Arşiv Belgelerinde NALLIHAN

1487 yılına ait Hüdavendigar (Bursa) Sancağı Tahrir Defteri

        “1487 yılına ait Bursa Sancağı Tahrir Defterinin 290 ve 319 arasındaki sayfalarından anlaşıldığına göre, Nallıhan Kasabasının merkez olduğu Karahisar-ı Nallı nahiyesi, karye (köy) statüsündeki 50 yerleşim yerinden oluşuyor ve nahiyenin tamamında toplam 832 ev ve 221mücerred (bekar) vergi mükellefi bulunuyordu.1487 tarihli Bursa Tahrir defterinde Karahisar-ı Nallı Nahiyesine bağlı görünen köyler:”(1)

1487 Karahisar-ı Nallı Nahiyesine Bağlı Köyler

Acısu

Kavacık

Akçabayır

Kayalar

Aksu

Keçilü

Belenalan

Kendere

Beydili

Kethüda

Çayır

Kızılcaviran

Çeği

Kızılkuyu

Davudoğlan

Kızılöz

Depe

Kozca

Ebce

Körpeler

Erücek

Kuruca

Eymür

Miçan

Gazi

Mikail

Gölcük

Ormenos

Günşah

Osman

Harami

Oyumağacı

Hisarcık

Ozan

İshaklar

Sarukaya

İslamözü

Sobran

Kafiralanı

Sofular

Kara

Soku

Karacapınar

Sorka

Karadepe

Sürümlü

Karakozan

Ulu

Karaköy

Yemre

 

         “1521 yılına ait Bursa Sancağı Tahrir defterinin 171 ve 209 arasındaki sayfalarından anlaşıldığına göre, Nallıhan kasabasının merkez olduğu Karahisar-ı Nallı Nahiyesi, karye (köy) statüsündeki 49 yerleşim yerinden oluşuyor ve nahiyenin tamamında toplam 970 ev ve 627 mücerred (bekar) vergi mükellefi bulunuyordu. Bu rakamlara göre nahiyenin tamamında yaklaşık 5 500 kişi yaşamaktaydı. Önceki sayımla (1487) karşılaştırıldığında Karahisar-ı Nallı Nahiyesi nüfusunun 34 yıl sonra %25 oranında arttığı görülüyor. Bu deftere göre nahiyenin tamamı Müslüman olarak kayıtlıdır.1521 tarihli Bursa Tahrir Defterinde Karahisar-ı Nallı Nahiyesine bağlı görünen köyler bir eksiğiyle Sorka adlı köy hariç 1487 yılındakilerle aynı.” (2)

1530 Tarihli 166 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Anadolu Defterinde Nallıhan

        1530 tarihli 166 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Anadolu Defteri’nde Hüdavendigar Vilayetine bağlı Karahisar-ı Na’llu Nahiyesine 53 köy ve 5 mezranın bağlı olduğunu görüyoruz. Aşağıdaki tabloda da görüleceği üzere köy sayısında ve köy isimlerinde bazı farklılıklar var. (3)

1530 Karahisar-ı Nallı Nahiyesine Bağlı Köy ve Mezralar

Köyler

Acıca

Kara

Acısu

Karadepe

Akçabayır

Karahavran

Akkaya

Karaköy

Aksu

Kavacık

Ayagü

Kendere

Belenalan

Kethüda

Beydili

Kızılcaviran

Çay / Çayır

Kızılkuyu

Çeği

Kızılöz

Çive

Kovacık

Dar

Kozca

Davudoğlanı

Körpeler

Depe

Mikail

Dutağacı (Eyyübağacı)

Ormenos

Erücek

Osman

Gazi

Oyumağaç

Gençlü

Ozan

Gevanşe

Saçak

Gölcük

Sarukaya

Günşah

Sobran

Harami

Sofular

Hisarcık

Soku

İshaklar

Sorka

Kabalar

Sürümlü

Kafiralanı

Ulu

 

Yemre

Mezralar

Aslıhan

Kayabükü

Sulucayer

Yusuf bin Gündüz

 

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyud-i Kadime Arşivinde NALLIHAN 
1572 tarihli 68 no’lu Mufassal-ı Liva-i Hüdavendigar Tahrir Defteri(4)

            Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü arşivinde bulunan h.981/m.1572 tarihli 68 nolu Mufassal-ı Liva-i Hüdavendigar Tahrir Defterinin başından, 114. sayfaya kadar Nahiye-i Sivrihisar, 185. sayfaya kadar Nahiye-i Beğpazarı, 186. sayfadan kitabın sonuna yani 245. sayfaya kadar da Nahiye-i Karahisar-ı Na'llu yer almaktadır. Nahiye-i Karahisar-ı Na'llu 3 mahalleden oluşur, zeamet türü vergi öder.

Nahiye-i KARA HİSAR-I NA'LLU

Karye (köy)

144

 

Mezra

17

 

Nehir

3

 

Çiftlik

9

 

Cemaat

1

(106 neferlik, aydın kişi topluluğu)

Şehir

1

 

Mahalle

3

 

3 Mahalle ve Nüfus Dağılımları

Mahalle-i Cami-i Şerif (nüfusu 48)

Nefer(**) (vergiye tabi kişi)

20

Hane (5 nüfuslu aile)

  5

Mücerred (bekar)

13

Ehl-i berat (5 nüfuslu devlet görevlisi)

  2

Mahalle-i Mescid-i Hüseyinler (nüfusu 49)

Nefer

17

Hane

  8

Mücerred

  9

Mahalle-i Yakuplar (nüfusu 81)

Nefer

29

Hane

12

Mücerred

16

Ehl-i berat

  1

Yetişen Ürünler

Buğday

60 kile

Arpa

20 kile

Mahlut (Karışık)

20 kile

Üzüm, Bal, Meyve, Soğan, Pirinç.

 

2 tane de değirmen vardır.

 

 

1572'de Karahisar-ı Na'llu Nahiyesine Bağlı Köy ve Mezralar (5)

Abdiler

Düdükçükaşı

Kavacık

Şahinoğlu

Acıca

Eğri

Kayadibi

Şumlular

Acısu

Emre

Kendere / Cendere

Tekfurlar / Tekirler

Ağıllıca

Enginler

Kethüda

Timuroğlanları

Ahi

Erücek

Kızılca

Turfalar / Turkallar

Ahmedler

Eymür

Kızılcaviran

Tuzakçı

Akçabayır

Eyneler

Kızılkuyu

Tüysüzler

Aksu

Gazi

Kızılöz

Ulardı

Akyaka

Gencelü Mezra

Kiçibeğler

Ulu

Alan

Gölcük

Kozcular/ Kovancılar

Uzun-belen

Alibeğ

Gülüyaka

Kozlu

Ümmidler

Alpiler

Güneyyaka

Kozyaka

Vakıf

Arapköseler / İzzetkös

Günşah

Köseler

Viranlu

Arkudca

Günviran

Kulfallar

Yakaderecik

Aruklar

Hacı Kasım

Kuruca

Yeganlar

Aslıhanlar

Hacı Yakuplar

Kuzca

Yenice

Aydıncıklar

Haliloğlu

Kuzyaka

Yerme

Aydoğmuş

Harami

Küçük Oyumağaç

 

Bağluca

Hasbeğiler

Küçük Sarılar

 

Bahşayişler

Haydarlar

Küçükler

 

Balcılar

Hisarcık

Malkoç

 

Ballıcaklar

Hisaryakası

Mikail

 

Bayezidler

Hocaoğlu Sekisi

Ormenos

 

Beğdili

İbrahim Fakihler

Ortaviran

 

Belenalan

İnebeği

Osman

 

Büğrüce

İsa Kethüdalar

Oyumağaç

 

Büyük Mikail

İsaoğlu

Ozan

 

Cihanşahlar

İshaklar

Saçak

 

Cülahlar/Cullahlar

İshakşıhlar

Sakızcık

 

Çaldibi

İslamözü

Sarıyar

 

Çayır

İsrailler

Sarukaya

 

Çeği

İsrailler / Asma

Seydi Ahmedler

 

Çıkrıközü

Kabalar

Sobran

 

Çora

Kafiralanı

Sofılar

 

Dar/Körpeler

Kara

Sofular

 

Davutoğlanı

Kara Depe

Soku

 

Demürciler

Kara Horan

Solaklar

 

Depe

Karacalar

Sorka

 

Depe Mezra

Karacapınar/ Karacasu

Sülüklü

 

Dinek Sekisi / Dink Se

Karaköy

Sürmelü

 

Doğancıoğlu

Karalular

Şaban Fakih

 

Doğanoğlu

Karyağdı

Şadiler

 

           

        1530 yılına ait Tahrir Defteri ile 1572 yılına ait 68 nolu Mufassal Tahrir Defteri ve h.1311/1893 tarihli Ankara Salnamesindeki köy adlarını bugünkülerle karşılaştırdığımızda kimileri çizelgelerde de görüleceği gibi bugünkülerle aynen çakışmaktadır. Bazı köy adları sanki Bizans'tan kalma gibi. Bazıları da çeviriden kaynaklanan nedenlerle bugünkülerle benzeşmiyor gibi görünse de hece veya harf eksiği ya da fazlasıyla benzeyenlerde çok. Bazıları o yüzyıldan günümüze kadar isim değiştirmiş, bazıları ise doğal afetler ve göçler nedeniyle haritadan silinmiş olabilir. 1572 yılında göze çarpan köy ve mezra sayısının çokluğu ise 1530 yılında eksik yazımdan ya da mezraların yazılmayışından kaynaklanabilir.

1893 Tarihli Ankara Vilayeti Salnamesinde Nallıhan’a Bağlı Köyler

Akçabayır

Kara

Akdere

Kavacık

Aksudivanı

Kavak

Akyar (Akbayır)

Kızılöz

Alan

Kozanlar

Aydoğmuş

Kozlu

Bağdereyi bala

Kulu

Bağdereyi zir

Kuruca

Bağlıca

Kuzucular

Belenalan

Mikail

Belenviran

Nabi

Beydili

Nallıderesi

Boyaz (Buyaz)

Osman

Buruncuk

Oymaağaç

Cendere

Ozak (Uzak)

Civeler

Ömerşıhlar

Çayır

Öşürler

Çekmür (Çekmer)

Sarıkaya

Davutoğlan

Sarılar

Eğri

Soğukkuyu

Emremsultan

Subaşı

Epceler

Suviranıkebir

Eycik (İcik)

Suviranısağır

Eymir

Sürüm

Fasıl

Şıhlar (Şeyhler)

Geredere

Tekfurlar

Gölcük (Karahisar)

Tekke

Gölcük (Nallı)

Tepe

Harami

Timur

Hıdırlar

Ulu

İnce

Yenice

İslamalan

 

 

            h.1311/1893 Tarihli Ankara Vilayeti Salnamesinde köy sayısında büyük azalma var. Salnamenin 266. sayfasında Nallıhan'ın 60 köyü olduğu yazılmasına karşın, 333. sayfasında 63 köy yazılıp sıralanmıştır. 1572 Tarihli Tahrir defterinde adları geçen, bugünde aynı adla varlıklarını sürdüren bazı köylerin adını 1893 Tarihli salnamede göremiyoruz. Örneğin; Arkutça, Ozan, Sarıyar ve Sobran köylerinin adı 1572 tarihinde var, 1893 tarihinde yok. Bunun nedeni yazım ya da çeviri hatalarından kaynaklanıyor olabilir.

Vakıflar Genel Müdürlüğü Vakıf Kayıtlar Arşivinde NALLIHAN

Nasuhpaşa Vakfı

            Nasuh Paşa’nın Halep'ten dönerken Nallıhan'da yaptırdığı yapıları vakfettiğine ilişkin, Vakıflar Genel Müdürlüğü Vakıf Kayıtlar Arşivinde bulunan h. 1022 / m. 1613 tarihli 585 nolu defterin 42. sayfa 45. sırasında kayıtlı bulunan Nasuhpaşa Vakfına ait vakfiyenin özeti:

            "Bursa Sancağı’na bağlı Karahisar Neallu Kazası’nda, Nallı Boğazı’nda Ulaşlar Köyü arazisinden ayrılan arsa üzerinde, yapımı h.1015/m.1595'te biten, han, hamam, cami ve mektebin vakfedilmesi için Nasuh Paşa, h.1022/m.1613'de Anakara Valisi Mustafa Paşa’yı görevlendirir. O da Tatar Ali Çavuşu mütevelli tayin eder ve binaların vakfedildiğini mahkemede doğrular." (6)

            Yukarıdaki alıntının Türkçe tercümesi Vakıf Kayıtlar Arşivinde bulunan 2221 nolu defterin 160 s. 146. sırasındadır.

“Nasuh Paşanın bu hizmetlerine karşı padişah tarafından; Sobran, Hocaoğlu Sekisi, Dinek Sekisi, Karadepe, Kızılcaviran, Düdükçübaşı, Aslıhanlar ve Kiçibeğler köyleriyle bazı çiftliklerin gelirinin, bir kısmı vakfın yaşaması için bir kısmı da kendisine verilmiştir.” (7)

Mesut Şener, NALLIHAN Kitabı Yazarı

 

(*) Hüdavendigar Vilayeti: Osmanlı Döneminde Bursa, Bilecik, Kütahya, Balıkesir illerini içine alan   ve merkezi Bursa olan vilayet.

 1. Belgelerle Nallıhan s.6, Devlet Arşivleri Gn. Md.lüğü Hazar Reklam 2010

“Tahrir Defterleri, Osmanlı yönetimi tarafından 15. ve 18. yüzyılları arasında vergilerin sağlıklı toplanabilmesi ve devlete karşı olan yükümlülüklerin takip edilebilmesi için tutulmuş sayım defterleridir. Osmanlı Devleti, bu defterlere, vergi mükellefi kişileri, gelir getiren menkul ve gayri menkulleri, vakıf mallarını, vergiden muaf olanları ayrıntılarıyla kaydediyordu. Bu defterler 30-40 yılda bir yenileniyor ve güncelleniyordu. Verdikleri bilgiler açısından Tahrir Defterleri, bir çeşit nüfus sayımı defteri de kabul edilebilir.” Aynı kitap. 

2. Belgelerle Nallıhan s.8, Devlet Arşivleri Gn. Md.lüğü Hazar Reklam 2010 

3. Devlet Arşivleri Gn. Md.lüğü 166 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Anadolu Defteri s.89-112 

4. h.981/1572 Tarihli 68 nolu Mufasal Tahrir Defteri, Tapu Kadostro Gn.Md.lüğü arşivi.Köy isimleri dışındaki çeviriyi, anılan Gn. Md.lük çalışanı Orhan Özdil yapmıştır.

 

 (**) Nüfusa neferler dahil edilmez. Nüfusu hesaplamak için, hane ve ehl-i berat sayıları 5'le çarpılarak mücerretle (bekarlarla) toplanır.

 5. Burada Köy ve Mezra isimleri -Ö.L.Barkan’ın -Hüdavendigar Livası Tahrir Defterleri TTK Ankara 1988- kitabından alınmış ve afabetik sıraya konmuştur.

 6. Vakıflar Gn. Md.lüğü Arşivi h.1022 Tarihli 585 Nolu Defter

 7.  Ömer Lütfi Barkan Hüdavendigar Livası Tahrir Defterleri s.636 TTK Ankara 1988

 

 
 
https://www.tccb.gov.tr/
https://www.icisleri.gov.tr/
https://www.turkiye.gov.tr/
https://www.cimer.gov.tr/
 
  • Resmi Gazete
  • Mevzuat Bilgi Sistemi
  • Gizlilik Kullanım Ve Telif Hakları
Yazı Mahallesi Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:30 Nallıhan/ANKARA
0 (312) 785 10 01